Woestijntocht voor Gaza

Je hebt je slaapmatje ingepakt en zonnebrand in je tas gestopt. Je bent klaar om een paar dagen door de woestijn te lopen — een teken van solidariteit met Gaza, omdat je voelt dat niets doen geen optie is. Dat is oprecht en bewonderenswaardig. Gaza lijdt, en dat raakt je hart. Maar terwijl je daar loopt, vraag ik je: zie je het hele verhaal?

NOS artikel

Een oorlog die al jaren duurt

Veel mensen denken dat deze oorlog pas op 7 oktober 2023 begon, toen Hamas een ongekende aanval uitvoerde op Israël. Maar die oorlog woedt al veel langer. Israël leeft al jaren onder raketten, zelfmoordaanslagen en terreur. Kinderen groeiden op met luchtalarmen, families leerden slapen in schuilkelders.

Waarom er al honger was vóór 7 oktober

Gaza leed al jaren onder armoede, tekorten en uitzichtloosheid. Maar die pijn is niet alleen het gevolg van Israël of de blokkade. Sinds 2007 regeert Hamas met harde hand. Het hulpgeld dat bedoeld was voor scholen, ziekenhuizen en waterputten verdween in tunnels en wapens. Kinderen kregen propaganda in plaats van kansen. Gaza werd een pion in een strijd die door Hamas werd aangezwengeld en nooit beëindigd.

Waarom de oorlog niet stopt

Op 7 oktober 2023 laaide de oorlog op toen Hamas een ongekende aanval uitvoerde: meer dan 1.200 doden, honderden gewonden en honderden mensen die werden ontvoerd als gijzelaars. Sindsdien zetten families, hulporganisaties, diplomaten en bemiddelaars uit Qatar en Egypte zich dag en nacht in om Hamas zover te krijgen dat ze de gijzelaars vrijlaten. Maar Hamas rekt de onderhandelingen eindeloos, speelt het spel slim en gebruikt deze onschuldige mensen als pressiemiddel om politieke en militaire concessies af te dwingen.

En toch: geen protestmars in Nederland tegen het vasthouden van deze gijzelaars. Geen stille tocht voor de kinderen die nog altijd ergens in tunnels vastzitten, voor de families die elke dag wachten in onzekerheid. Geen woestijnwandeling om te roepen: “Laat hen gaan!” Alsof hun levens minder waard zijn. Alsof hun verhaal niet gehoord hoeft te worden.

Twee keer slachtoffer

Hamas maakt twee keer slachtoffers:

• Het eigen volk in Gaza, gegijzeld, geïndoctrineerd en uitgebuit.

• En de mensen in Israël: Joden, Arabieren, Druzen en christenen die al jaren bang leven voor raketten en aanslagen.

Maar er is nóg een slachtoffer — een die je misschien niet meteen ziet: jijzelf.

Slachtoffer van propaganda

Wie alleen het lijden van Gaza ziet, zonder ook het andere lijden te erkennen, is zelf óók een slachtoffer — van een propagandamachine die wereldwijd al jaren zorgvuldig wordt ingezet door Hamas en andere radicale groeperingen.

Nog vóór 7 oktober zette Hamas social media en nieuwsmedia in om het beeld te verspreiden dat Israël de enige agressor is en dat elk probleem in Gaza direct te wijten is aan Israël. Denk aan filmpjes van huilende kinderen zonder context, foto’s van verwoeste gebouwen zonder uitleg dat diezelfde gebouwen vaak Hamas-wapenopslagplaatsen waren. Denk aan het strategisch gebruik van burgerdoelen voor militaire doeleinden: raketlanceerinstallaties naast scholen en ziekenhuizen, zodat elke Israëlische vergeldingsactie automatisch een mediapropaganda-item werd.

En wereldwijd hielpen beïnvloeders en media vaak mee:

• Door woorden als “bezet gebied” te gebruiken voor Gaza, terwijl Israël zich daar in 2005 volledig terugtrok.

• Door te spreken van een “blokkade” zonder te noemen dat Egypte diezelfde grens ook gesloten hield om Hamas niet te versterken.

• Door raketaanvallen weg te zetten als “protesten” of “verzet” — terwijl het ging om terrorisme tegen burgers.

Zo werd een eenzijdig beeld geschapen waarin Israël altijd de schuld kreeg en Hamas altijd als slachtoffer werd neergezet.

Een greep uit de lange lijst van terreur

Misschien sta je straks bij de grens van Gaza. Misschien denk je aan het leed daar — en dat is terecht. Maar denk ook eens aan de andere kant van dat hek. Aan de kinderen die opgroeiden met angst. Aan de moeders die hun kinderen begroeven. Aan de vaders die nooit meer thuiskwamen.

Hieronder een kleine greep uit de aanslagen die de wereld wel schokten, maar waarvoor nooit stille tochten of solidariteitsmarsen kwamen:

• 1996 – Jaffa Road, Jeruzalem: 27 doden, ±80 gewonden.

• 2002 – Park Hotel, Netanya: 30 doden, 140 gewonden.

• 2002 – Hebreeuwse Universiteit, Jeruzalem: 9 doden, ±100 gewonden.

• 2004 – Beersheba bussen: 16 doden, >100 gewonden.

• 2014 – Shimon HaTzadik, Jeruzalem: 4 doden, 13 gewonden.

• 2016 – Talpiot busbom, Jeruzalem: 21 gewonden.

• 2022 – Tel Aviv uitgaansstraat: 3 doden, 16 gewonden.

• 7 okt 2023 – Re’im Festival: 378 doden, honderden gewonden, 44 gegijzeld.

• 7 okt 2023 – Netiv HaAsara: 17–20 doden, 2 gewonden.

• 7 okt 2023 – Kfar Aza kibboets: 62–80 doden, 19 gegijzeld.

• 15 jan 2024 – Ra’anana: 1 dode, 18 gewonden.

• 29 feb 2024 – Eli (Westbank): 2 doden.

• 3 mrt 2025 – Haifa: 1 dode, 4 gewonden, waaronder een kind.

• 14 mei 2025 – Route 446: Tzeela Gez (30), een zwangere moeder op weg naar het ziekenhuis, werd doodgeschoten; haar baby werd nog geboren maar overleed kort daarna.

Waarom dit belangrijk is

Als je alleen het lijden van Gaza ziet, zie je niet het hele verhaal. Je ziet het lijden dat Hamas zelf veroorzaakt en je ziet niet hoe Hamas de oorlog in stand houdt — met kinderen als schild en gijzelaars als pressiemiddel. Je ziet niet dat ook de kinderen van Sderot en Ashkelon slachtoffer zijn.

En je ziet niet dat jij zelf ook gemanipuleerd wordt om alleen één kant te zien. Hamas weet dat. Ze speelt in op jouw emoties, zodat jij de helft van het verhaal mist.

Waar is jouw solidariteit?

Als je meeleeft met kinderen in Gaza, leef dan ook mee met de kinderen die hun ouders verloren in Israël. Protesteer tegen álle daders van terreur, ook die in de Westbank.

Wat je wél kunt doen

• Steun traumaopvang die álle slachtoffers helpt — zonder dat het geld bij Hamas terechtkomt.

• Investeer in projecten die Palestijnse en Israëlische kinderen samenbrengen.

• Sta op tegen terreur, waar het ook vandaan komt.

De keuze voor echte vrede

Echte solidariteit vraagt moed én inzicht. Zie het hele verhaal. Zie alle slachtoffers. En benoem ook de daders. Alleen dan kun je een stap zetten naar echte vrede. 

---

De mars naar Gaza kwam niet van de grond. Meer dan tweehonderd actievoerders werden in Caïro tegengehouden; tientallen uitgezet. De tocht door de woestijn bleef bij intenties.

Zonde van het geld. En pijnlijk voor wie hoopte iets goeds te doen, al was het symbolisch. Maar ook wrang: dit scenario was vooraf bekend, en de uitkomst tekent hoe complex de werkelijkheid is.

Wie echt iets wil betekenen, doet er goed aan te geven aan een neutrale hulporganisatie die slachtoffers aan beide kanten helpt. Zonder ideologische agenda. Zonder vlag. En zonder banden met Hamas. Alleen dan komt hulp ook echt aan waar het nodig is.