Door: Jennifer Greenberg
"Heb je dat verhaal vandaag gehoord op het nieuws ?" vroeg hij.
"Nee", antwoordde ik.
Maar ik had dit al eerder aangehoord. De eerste keer was ik ongeveer
11 jaar en dekte ik de tafel voor het avondeten. Deze keer was ik 21 en zaten
we rond dezelfde tafel.
Mijn vader vervolgde: „Een man kwam thuis en trof zijn vrouw
en kinderen. Ze waren van plan he te verlaten, dus schoot hij ze allemaal dood
en pleegde toen zelfmoord. Je kunt maar beter nooit proberen mij te
verlaten."
Ik stal zijn revolver
Kort daarna, terwijl mijn vader aan het werk was, sloop ik naar
zijn kast en stal zijn .357 Magnum-revolver. Ik zette de lege koffer op de
plank alsof hij niet was aangeraakt, wikkelde het pistool in een handdoek en
verstopte het in een doos in mijn slaapkamer. Ik herinner me dat ik dacht:
... als
hij ons probeert te vermoorden, zal hij zijn wapen niet hebben en kunnen een paar van ons van misschien ontsnappen.
Die avond kwam hij thuis. Hij ging naar zijn slaapkamer en
ik wachtte angstig, me afvragend of hij het zou merken. En ja hoor, hij kwam
naar buiten en keek me boos aan. Ik ben en zeker van dat hij zijn pistool wilde
gaan halen en de koffer leeg aantrof. Nadat hij me een eeuwigheid had
aangekeken, ging hij terug naar zijn kamer. Hij heeft nooit gevraagd waar zijn
wapen was. Hij deed alsof er niets was gebeurd.
Leven met een leugen
Ik ben opgegroeid in een christelijk gezin. We bezochten
trouw de gemeenten van de Orthodox Presbyterian Church en Presbyterian Church
in Amerika. Mijn moeder gaf ons thuisonderwijs en leidde de kinderaanbidding.
Mijn vader was gepromoveerd en gaf les op zondagsschool voor volwassenen. In
het openbaar was hij intelligent en beheerst. Privé kon hij in een oogwenk overgaan
van het bestuderen van Louis Berkhof naar het slaan van zijn dochter.
In ons gezin is mij geleerd mijn vader en moeder te eren,
anderen te vergeven en niet te roddelen, maar huizen die vervormd zijn door
misbruik hebben hun eigen taal. 'Vergeven' betekende voor mij: doen alsof je
gelukkig bent, zelfs als je onder de blauwe plekken zit. 'Eer je vader'
betekende: hem gehoorzamen, zelfs als je bang bent dat hij je zal vermoorden.
En we werden herhaaldelijk gewaarschuwd om niet te 'roddelen', wat inhield dat
we iemand de waarheid mochten vertellen.
Geestelijke mishandeling
Dit is geestelijke mishandeling – een vorm van
psychologische mishandeling. De misbruiker neemt een goddelijk woord of concept
en, meestal na verloop van tijd en door middel van onderwijs, verdraait hij de
betekenis. Als gevolg van het misbruik dat ik meegemaakt hebt dacht ik, toen
onze voorganger predikte over vergeving, dat hij me vertelde om het misbruik te
accepteren. Toen de Bijbel sprak over het eren van je ouders, dacht ik dat God
wilde dat ik deed alsof mijn misbruiker eervol was. Maar diep in mijn hart wist
ik wel dat dit niet waar kon zijn.
Zorgen om vijfde gebod
Toen ik ouder werd, werd ik verscheurd tussen mijn verlangen
om God te behagen en mijn behoefte om aan mijn vader te ontsnappen. Ik maakte
me zorgen over het vijfde gebod – 'Eer je vader en je moeder' (Ex. 20:12) -
en voelde me een nepchristen omdat ik het gedrag van mijn vader haatte. Ik
herinner me dat ik op het hoogtepunt van mijn nood dacht dat het gemakkelijker
zou zijn geweest als hij was gestorven toen ik een kind was, dan hem te zien
worden zoals hij was. Want dan, dacht ik, had ik me tenminste kunnen
voorstellen dat hij van Jezus gehouden had en van mij.
Jarenlang worstelde ik met PTSS na meer dan 20 jaar misbruik. Ik had moeite om de theologie te ontrafelen, waar veel seminaristen mee worstelen. Hoe zou ik een man
kunnen eren die oneervol is? God wil toch zeker niet dat ik een slecht persoon
gehoorzaamde, of dat ik me onderwierp aan een gevaarlijke man? Maar voordat ik
het vijfde gebod zou begrijpen, moest ik begrijpen waarom God in de eerste
plaats de tien geboden gaf.
Weest niet bang
Terwijl rook langs de flanken van de berg Sinaï neerdaalde,
flitste de bliksem, bulderde de donder, en het volk van God vreesde dat Hij hen
zou vernietigen. Maar Mozes zei: "Wees niet bevreesd, want God is gekomen om u op de proef te stellen en opdat de vreze voor Hem u voor ogen staat, opdat u niet zondigt." (Exodus 20:20)
"Wees niet bevreesd, maar vrees God" lijkt
tegenstrijdig, maar als een overlevende van misbruik vond ik het troostend. Ik was veilig, herstellende van misbruik, en ik realiseerde me dat het
betekende:
Wees niet bang voor een boze, gewelddadige God die je zal
terroriseren zoals je vader deed. Vrees een heilige en rechtvaardige God die
wil dat je goed bent en goed doet omdat Hij van je houdt.
Als de functie van de Tien Geboden is om ons in staat te
stellen om liefde voor Jezus tot uitdrukking te brengen (Johannes 14:15), dan vormt het vijfde
gebod geen uitzondering. Het primaire doel van "Eer uw vader en
moeder" is om God te eren.
Het kwaad verwerpen
En hier komen we bij de perspectief-verschuivende,
misbruik-brekende, leugen-verpletterende, hart-genezende waarheid van de zaak.
Hoe bootsen we Christus na als we met het kwaad worden geconfronteerd? Wij verwerpen
het kwaad. Hoe volgen we Jezus als ons wordt opgedragen te zondigen? We trotseren
slechte autoriteiten. Hoe eren we de Geest der waarheid (Johannes 14:17)
als we onder druk worden gezet om te liegen? We spreken de waarheid
vrijmoedig, zelfs als dat een leeuwenkuil, een vurige oven of een met bloed
doordrenkt kruis betekent.
In een mooie plotwending van genade betekent het houden van
het vijfde gebod dat we weigeren om ons
te onderwerpen aan slechte ouders. We kunnen niet zowel God als boosdoeners
gehoorzamen. Ondanks hen volgen we Jezus.
Wat is het echte eren?
Als we het tegenwoordig hebben over het eren van mensen,
denken we aan het toekennen van een medaille of het opdragen van een parkbank.
Maar er is meer dan dat. Als we mensen eren, zijn we zelf eerbaar en doen we
wat hen eervol is. Godvrezende mensen eren betekent hen in gerechtigheid
opbouwen.
Het eren van goddeloze mensen betekent hen oproepen
om zich van hun zonden te bekeren, hen aanmoedigen om het goede te doen en hen
ervan weerhouden om nog meer kwaad te doen. Een eervolle reactie op zonde is er
de confrontatie mee aan te gaan, te weigeren het mogelijk te maken en misdaden
aan de wetshandhavers te melden.
In de geest van de wet eerde ik mijn vader door te weigeren
te bezwijken voor de schade die zijn zonde had toegebracht. Ik eerde mijn vader
door zijn misstanden te melden. Ik eerde mijn vader door de cirkel te
doorbreken en een godvruchtige ouder voor mijn kinderen te zijn. Ik eer mijn
vader dagelijks door hem niet in de buurt van mijn dochters te laten komen.
Abba, Papa!
Uiteindelijk troost God de kinderen met een gebroken hart
van slechte vaders door hen uit te nodigen een Vader te eren die alle eer waard
is. Wie is mijn ultieme vader? Is het iemand met wie ik DNA deel, maar die me
vreselijk heeft behandeld, of is vaderschap meer dan biologie? Om Jezus te
parafraseren: God is mijn Vader, en wie Zijn wil doet, is Mijn broer en zus en
moeder (Matt.12:48-49). Onze biologische ouders kunnen ons in de steek
laten, maar we hebben een Vader die heilig is. Door het werk van Jezus zijn we, als we in Hem geloven, geadopteerd als Gods kinderen, en we kunnen tot Hem roepen: 'Abba! Papa!” (Rom. 8:15).
Onze ware Vader eren
Als we begrijpen dat God onze liefhebbende Vader is, trekt
de sluier van verwarring op en wordt geestelijk misbruik ontrafeld. Als onze
ouders "de goddelozen" zijn uit Psalm 1, wil God niet dat we in hun
voetstappen lopen, in hun wegen gaan staan of in hun gezelschap zitten. Hij
wil dat we ons verheugen in de wet van de Heere en onze ware Vader dag en nacht
eren. Elke dag is een nieuwe kans om mijn Vader, die barmhartig en trouw is, te
eren. Hij is Degene van wie de hemelse gastheer zingt: "U bent het waard, Heere, te ontvangen de heerlijkheid, de eer en de kracht.” (Openb. 4:11). Hij zal me nooit
verlaten of in de steek laten.
----
Used with permission from The Gospel Coalition
