Waarom de kritiek op voedselhulp in Gaza niet eerlijk is

Vorige las ik een artikel waarin werd beweerd dat Israël voedselhulp gebruikt om mensen uit het noorden van Gaza te verdrijven. Een citaat bleef hangen:

"Uiteindelijk komt iedereen in een paar heel kleine gebieden in het zuiden terecht. Daarmee wordt voedselhulp een factor in het ontvolken van delen van Gaza. Het gebeurt op een manier die niet alleen niet deugt, maar het is ook een instrument in het bereiken van de Israëlische oorlogsdoelen." Bron

 

Dat klinkt ernstig. Maar het roept ook vragen op. Want hoe groot is Gaza eigenlijk? Hoe ver moeten mensen werkelijk reizen? En is het eerlijk om te zeggen dat voedselhulp wordt ingezet als “ontvolkingsinstrument”?

Ik ging op zoek naar de afstanden. Hoe groot is Gazastrook? Ik vond dit: De Gazastrook is ongeveer 41 km lang en maximaal 12 km breed.

Dat betekent: het hele gebied is kleiner dan Texel (Gaza: 365 km² / Texel: 463 km²). Van het noorden (Beit Hanoun) naar het zuiden (Rafah) is hemelsbreed ongeveer 41–43 km."

Ter vergelijking:

• Van Utrecht naar Amsterdam-Zuid: 42 km

• Van Leeuwarden naar Drachten: 35 km

• Van Rotterdam naar Gouda: 26 km

Dit is geen excuus voor het leed. Maar het is wél belangrijk om te weten dat verplaatsing in Gaza gaat over relatief korte afstanden, géén massale volksverhuizing over honderden kilometers.

Het probleem is dan ook niet de afstand.
Het probleem is de veiligheid – of beter gezegd: het onveilige noorden, waar Hamas nog actief is, tunnels liggen, en waar hulpverleners regelmatig onder vuur komen te liggen. Dat is de reden dat de meeste hulp nu via het zuiden binnenkomt.

Waarom zitten de meeste distributiepunten in het zuiden?

Heel eenvoudig. Ik ontdekte dat het noorden van Gaza nog steeds onveilig is. Hamas zit er diepgeworteld, er zijn tunnels, schuilplaatsen, raketlanceerplaatsen. Elke hulpverlener die daar komt, loopt gevaar – óók van Palestijnse milities die hulp kapen of verdelen volgens hun eigen belangen.

Hulpprogramma’s in het noorden zouden extra beveiliging en routing nodig hebben, iets waar GHF niet voor gekozen heeft.

Ik deel het bericht dat ik las hieronder in eigen woorden:

"Volgens Servaes, de directeur van een bekende hulporganisatie is het diep triest dat honderden mensen zijn omgekomen bij voedseluitgiftepunten in Gaza. Hij beschrijft de situatie als een dodelijk dilemma: mensen moeten kiezen of ze het risico willen nemen om voedsel te halen op plekken waar gevaar dreigt. Maar wie wanhopig genoeg is, gaat toch — ook al weet je dat het mis kan gaan.

Al vóór de start van deze specifieke voedselhulp was er stevige kritiek op de organisatie die de distributie verzorgt. Verschillende onafhankelijke hulpinstanties waarschuwden dat het systeem onveilig en ondoordacht was opgezet. Die zorgen lijken nu bewaarheid te worden.

Omdat er slechts een handvol distributiepunten is, en bijna allemaal in het zuiden, blijven mensen in het noorden verstoken van hulp. Daardoor trekken velen noodgedwongen zuidwaarts. Zo wordt voedselhulp niet alleen een kwestie van overleven, maar ook een factor in het leegtrekken van hele gebieden. 

Daarmee wordt voedselhulp een factor in het ontvolken van delen van Gaza. "Het gebeurt op een manier die niet alleen niet deugt, maar het is ook een instrument in het bereiken van de Israëlische oorlogsdoelen", zegt Servaes."

Een misplaatst verwijt dus?

De uitspraak dat voedselhulp “een instrument is in het bereiken van Israëlische oorlogsdoelen” is suggestief. Het legt de schuld van het lijden bij degene die probeert hulp te bieden, terwijl het werkelijke probleem is dat Hamas het hulpsysteem ondermijnt. Die realiteit wordt in zulke uitspraken compleet weggelaten.

Ja, mensen zijn wanhopig. Ja, ze gaan risico’s nemen om eten te krijgen.
Maar dat is niet omdat Israël hen expres wil laten lijden — het is omdat een terroristische organisatie het gebied gijzelt, hulp blokkeert, infrastructuur misbruikt en geweld blijft gebruiken.

🌍 Wat zou wel helpen?

• Hulporganisaties die onafhankelijk opereren én de moed hebben om Hamas te benoemen als obstakel. 

• Journalisten en directeuren die hun uitspraken baseren op feiten.

📌 In een gebied kleiner dan Texel wordt elke kilometer levensgevaarlijk als de macht in handen is van geweld. Maar het is niet eerlijk om de hulpverleners of Israël daarvan de schuld te geven — zonder Hamas in dat verhaal ook maar één keer te noemen.

Wat ik nu denk over dit artikel:

Servaes is directeur van Oxfam Novib, een organisatie die vaker kritisch is op Israël en tegelijk zwijgt over Hamas. Dat hoeft niet te betekenen dat hij liegt — maar het wijst erop dat hij een duidelijke kant kiest in het conflict, ook in zijn publieke uitingen. Hij laat belangrijke feiten weg, trekt zware conclusies zonder nuance, en plaatst Israël in een kwaad daglicht zonder hierbij de rol van Hamas te benoemen. Dat maakt zijn uitspraken politiek en ideologisch gekleurd, niet objectief of evenwichtig.